NVM 50.10.006 Dornier 24K1

Dornier 24K1

Bron : www.members.casema.nl/lnamesac/nl/Dornier_nl.html

In het midden van de jaren dertig ontstond bij de MLD de vraag naar een opvolger voor de succesvolle, maar verouderde Dornier Do-J "Wal" vliegboten voor gebruik in de uitgestrekte archipel van Nederlands IndiÌÎÌà. Dankzij de ruime ervaring die is opgedaan met de Wal vliegboten was de MLD in staat om zelf vast omlijnde en uitgewerkte specificaties op te stellen voor het nieuwe vliegtuig en welke werden aangeboden aan de vliegtuigfabrikanten Dornier, Fokker en Sikorsky.
Het ontwerp van Sikorsky voldeed echter niet aan de specificaties en het ontwerp van Fokker zou te lang op zich laten wachten zodat de keuze was gevallen op het ontwerp van Dornier die volgens MLD specificaties uitgerust zou worden met Wright Cyclone motoren en werd aangeduid als Do-24 K. Tegelijkertijd werd voor de Duitse Luftwaffe een variant ontwikkeld die uitgerust werd met Junkers Jumo dieselmotoren waar later BMW Bramo Fanfir motoren voor gebruikt zouden worden en werd aangeduid als Do-24 T. Het prototype maakte de eerste vlucht op 2 juli 1937 en bleek een vliegtuig met uitstekende prestaties en een uitzonderlijk goede zeewaardigheid.

Orders werden geplaatst bij Dornier en in de daarop volgende jaren werd in totaal 29 vliegtuigen van het type Do-24 K-1 (X-1 t/m X-29) en ÌÎå©ÌÎå©n van het verbeterde type Do-24 K-2 ( X-37) geleverd. Ook werd in juni 1938 gestartÌ´Ì_ met licentiebouw in Nederland bij de Aviolanda/De Schelde fabriekscombinatie die uiteindelijk nog zeven stuks van het type Do-24 K-1 (X-30 t/m X-36) afleverde aan de MLD waarna de oorlog uitbrak en de produktie tijdens de bezetting werd voortgezet voor de Luftwaffe.

X-30

De X-30 was de eerste door Aviolanda/De Schelde gebouwde Do-24 en kwam gereed op 15 juni 1939 waarna het op 29 juli werd verscheept naar Nederlands IndiÌÎÌà.

Op 17 december 1941 raakte de X-30 betrokken bij een opmerkelijk incident.
Het toestel was nog maar kort tevoren geland bij het kleine MLD-hulpsteunpunt Ternate in de Molukken na een lange patrouillevlucht vanaf de basis van GVT 5 aan het meer van Tondano in de kop van Celebes. De bemanning was in het aan wal gelegen gouvernementslogies aan het genieten van een welverdiende rust en de Dornier dobberde enkele honderden meters verderop aan de boei toen plotseling vanuit zeerichting het geronk van motoren hoorbaar werd. Het naderende viermotorige vliegtuig werd herkend als een Japanse Kawanishi H6K vliegboot en de bemanning besloot zonder aarzeling er achteraan te gaan en renden naar de steiger waar de motorboot al gestart werd om hen naar de Dornier te brengen.

In de verwarrende dagen van het begin van de oorlog in AziÌÎÌà was informatie over de vijand nog vaak achterhaald of gebaseerd op misvattingen. De vaardigheid van vijandelijke piloten werd onderschat, vijandelijke jagers doken op plaatsen op die buiten bereik verondersteld werden of de informatie over vliegtuigbewapening was niet meer actueel. Zo ook de informatie over de defensieve bewapening van de Kawanishi H6K. Drie mitrailleurs verdeeld over neus-, rug- en staartkoepel was bekend van dit type. Geen kanon dus. Het Hispano Suiza 20 mm kanon van de X-30 was op dat moment tijdelijk vervangen voor een mitrailleur zodat de kansen gelijk geacht werden.

Inmiddels was de bemanning in de motorboot onderweg naar de afgemeerde Dornier toen de bommen vielen op de wal nabij het benzinedepot van het hulpsteunpunt en de Kawanishi al afdraaide. Maar eenmaal aangekomen bij de Dornier ging het allemaal heel erg snel!Ì´Ì_ De motoren werden gestart en alle startprocedures werden in record-tijd doorlopen om de kist zo snel mogelijk in de lucht te krijgen. Maar het aggregaat moest ook nog binnenboord gehaald worden en de meertouwen los!Ì´Ì_ Wijlen mijn vader, een jong leerling-mecano in die dagen, kon nog ternauwernood als laatste aan boord springen terwijl het vliegtuig al begonnen was aan de startvoorbereidingen. Met alle hens aan boord werd vol gas gegeven op twee draaiende motoren en halverwege de aanloop sloeg ook de derde motor aan waarop de Dornier opsteeg voor de achtervolging die circa een half uur duurde. Eenmaal aangekomen binnen schootsafstand van de Kawanishi werd volgens MLD-voorschrift het vuur geopend op de buik van de vliegboot en werden treffers gerapporteerd. Het duurde echter niet lang voor de kogels ook de bemanning van de Dornier om de oren vloog en toen de middenmotor geraakt werd en verdere dienst weigerde werd de achtervolging afgebroken. Op de twee overgebleven motoren werd teruggekeerd naar Ternate en daar aangekomen bleek uit het formaat van de kogelgaten dat de Kawanishi wel degelijk over eenÌ´Ì_ kanon had beschikt.

Dit incident staat in de annalen van de MLD beschreven als mogelijk het eerste zeldzame ‰Û¡ÌÝ̏dog fight‰Û¡ÌÝå van de Tweede Wereldoorlog tussen vliegboten die bovendien opmerkelijk lang duurde.

De volgende dag is met de X-30 op twee motoren naar het MLD-steunpunt Ambon gevlogen om daar de defecte motor te vervangen om vervolgens op 23 december deel te kunnen nemen aan een bomaanval op eenheden van de Japanse vloot bij Davao op de Filippijnen. Tijdens deze aanval werd de X-27 geraakt en moest een noodlanding maken waarna de bemanning onder moeilijke omstandigheden werd opgepikt door de X-30 en in veiligheid gebracht.Ì´Ì_

Op 3 februari 1942 is de X-30 uiteindelijk vernietigd tijdens een Japans bombardement op het Marinevliegkamp Morokrembangan.

De gehele bemanning van X-30 is onderscheiden met het Vliegerkruis.

Specificaties Modelbouwtekening :