NVM 10.05.022 Smalschip; naar Witsen (171)

Het smalschip, zoals beschreven door Nicolaes Witsen in zijn werk Aeloude en Hedendaegsche Scheepsbouw en Bestier (1671), is een type platbodemschip dat specifiek werd ontworpen voor de binnenvaart op smalle en ondiepe waterwegen. Witsen, een vooraanstaande Nederlandse staatsman en maritiem expert, gebruikte dit type schip als voorbeeld om de scheepsbouwtechnieken van zijn tijd te illustreren.

Kenmerken van het smalschip volgens Witsen

• Lengte: Ongeveer 134 voet (circa 40,8 meter).

• Breedte: Maximaal 4,87 meter, zodat het schip de sluis van Gouda kon passeren, een belangrijke doorgang in de noord-zuidverbinding van Nederland.

• Diepgang: Ongeveer 1,64 meter, wat het geschikt maakte voor ondiepe wateren.

• Rompmateriaal: Meestal gebouwd van hout, met een vlakke bodem en rechte stevens.

• Tuigage: Voorzien van een sprietzeil, wat het schip in staat stelde schuin tegen de wind in te zeilen.

• Gebruik: Ingezet voor het vervoer van goederen over smalle en ondiepe waterwegen in Nederland.

Historische context

De smalschip was essentieel voor het transport in regio's met smalle kanalen en rivieren. Door zijn beperkte breedte kon het schip gemakkelijk navigeren door krappe doorgangen, wat het ideaal maakte voor de binnenvaart in Nederland. Witsen's gedetailleerde beschrijving van dit schip biedt inzicht in de scheepsbouwtechnieken en het gebruik van schepen in de 17e eeuw.

Witsen's invloed op de scheepsbouw

Witsen's werk wordt beschouwd als een van de eerste systematische studies van de Nederlandse scheepsbouw. Zijn gedetailleerde tekeningen en beschrijvingen dienden als referentie voor scheepsbouwers en onderzoekers. De smalschip, als voorbeeldschip in zijn boek, illustreert de technische kennis en innovaties van zijn tijd.

Specificaties :