NVM 10.11.004 HrMs luchtverdedigingskruiser "Jacob van Heemskerk (1940)

De Hr.Ms. Jacob van Heemskerck (C803) was een luchtverdedigingskruiser van de Nederlandse Tromp-klasse, ontworpen voor de Koninklijke Marine. Ze werd in 1939 te water gelaten en in 1940 in dienst gesteld, vlak voor de Duitse inval in Nederland. Door de plotselinge oorlogsomstandigheden werd het schip niet volledig uitgerust met de geplande 15 cm Bofors-kanonnen. In plaats daarvan werd ze omgebouwd tot luchtverdedigingskruiser met 10,2 cm kanonnen, 40 mm Bofors en 20 mm Oerlikon mitrailleurs. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende de Jacob van Heemskerck voornamelijk als escorte voor konvooien, waarbij ze bekend stond om haar effectiviteit in luchtverdediging.

Technische Specificaties

• Bouwwerven: N.V. Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij, Amsterdam

• Afmetingen: 131,95 meter lengte, 12,43 meter breedte, 4,32 meter diepgang

• Waterverplaatsing: 3.450 ton standaard, 4.025 ton volgeladen

• Machinevermogen: 56.000 pk (4 stoomketels, 2 turbines)

• Snelheid: 32,5 knopen (ca. 60 km/u)

• Bemanning: Oorspronkelijk 295, later 420

• Bewapening:

  • Hoofdbewapening: 5 × 2 × 10,2 cm Mk XVI kanonnen

  • Luchtafweer: 4 × 40 mm Bofors, 6 × 20 mm Oerlikon

  • Dieptebommenrails: 2

• Radar:

  • Type 79B luchtwaarschuwingsradar

  • Type 243 radarinterrogator

  • Type SG-1 oppervlaktewaarnemingsradar

  • Type 282 voor Bofors 40 mm kanonnen

  • Type FC Mod.3 voor oppervlaktevuurleiding

Dienstgeschiedenis

• 1939–1940: De Jacob van Heemskerck werd in 1939 te water gelaten en in mei 1940 in dienst gesteld, vlak voor de Duitse inval in Nederland. Ze werd onmiddellijk ingezet en ontsnapte naar het Verenigd Koninkrijk.

• 1940–1945: In het VK werd het schip omgebouwd tot luchtverdedigingskruiser. Ze escorteerde talrijke konvooien en stond bekend om haar effectiviteit in luchtverdediging. De bemanning gaf haar de bijnaam "Oude Jacob" vanwege haar betrouwbaarheid.

• 1945–1969: Na de oorlog werd de Jacob van Heemskerck ingezet voor diverse taken, waaronder als logementsschip en opleidingsschip. Ze werd gestationeerd in Vlissingen en later in Schiedam.

• 1969: Op 20 november 1969 werd het schip buiten dienst gesteld en op 27 februari 1970 van de sterkte afgevoerd. In juni 1970 werd ze verkocht voor sloop en in juli 1970 naar Spanje gesleept.

Specificaties :